Vahşeti Gördüm Lice’de

                          1 Mart 1979 yılında Afyon ili, Sinanpaşa ilçesi, Çatkuyu köyünde öğretmen olarak göreve başladım… 12 Eylül 1980 darbesinin yapıldığını, Çatkuyu

      Yaz tatilindeydik. Sinanpaşa İlçe Milli Eğitim Müdürlüğüne gittim. İlişkimi kestim. Evraklarımı aldım… Diyarbakır’ın Lice ilçesinde yeni okulumda göreve başlamak, kalacağımız evi

                Küçük kapısının üzerinde “Kozatlar Oteli” yazan binaya girdiğimde bir genç beni karşıladı. Ayaküstü sohbetten sonra kalacağım odayı gösterdi. Otelde bir sessizlik

                Öğretmen olarak atandığım Diyarbakır ili Lice ilçesindeki yeni okulumda göreve başladım.             Yeni evimiz olarak bir baraka kiraladım. İlk defa bir

    Pazartesi günü okula gittim. Bu okulda ilk günüm olduğundan dolayı heyecanlıyım… Bu gün, yeni öğretim yılının başlangıç günüdür… Öğretmenler odası kalabalık… Öğretmenler

    Bu gün Cumartesi ve Lice’de sekizinci günümüz… Öğretmenler odasında kısa boylu, esmer öğretmenin söylediği bir söz vardı: — Mahmut Bey askerler, polisler

              Panzer orkestrasının bize hoş geldiniz senfonisi çaldığı zorlu gecenin sabahında, ne yapacağımı bilmiyordum…             Uykusuz geçen gecenin sabahında, barakamın penceresinden güneşin doğuşunu

      Lice’ye öğretmen olarak gelişimin sekizinci gününün gecesi panzerlerle, tanklarla, toplarla, aydınlatıcılarla yapılan “hoş geldin” çok tehlikeliydi… Acımasızdı… Dokuzuncu günümde gördüklerim, duyduklarım

                Bu gün 6 Ekim 1992. Saat 15.10.             Son dersten çıktık. Öğretmenler odasında okuldan ayrılma hazırlığı yapıyoruz.             Öğretmen arkadaşlarla birlikte

        Lice’de Yeşilburç Mahallesi, benim oturduğum Şaar mahallesinin üstünde, komando taburunun altındadır…  Yeşilburçlular çok efendi, cana yakın,  alçak gönüllü ve çalışkan insanlardı.

                Bir tatil günüydü. Sabah kahvaltısını ailemle birlikte yaptıktan sonra çarşıya çıktım. Cebimde yine evimizin ihtiyaçları yazılı liste vardı… Alışveriş yaptığım

    Gece yine evlerimiz tarandı… Sabah, uykusuz, bitkin bir halde okula gittim. Okul, kiraladığım ev gibi depremden kalma barakaydı. Akşam sıkılan kurşunlardan nasibini

    Hafta sonuydu. Öğretmen arkadaşlarla Hükümet konağının karşısındaki markete gittik. Market sahibi Hüseyin: — Marketin önündeki kürsülere oturun, birer çay ısmarlayayım, dedi. Birbirimize

                Her köyde, her beldede, her ilçede ve her ilde bir veya birkaç deli denen zihinsel özürlü insanlarımız vardır… Köyün delisi,

                Ağustos sıcağında bir işim için Diyarbakır’a gitmek zorunda kaldım. Diyarbakır’da cehennem sıcağı dedikleri sıcaklar yaşanıyordu. İnsanlar mecbur kalmadıkça sokağa çıkmıyorlardı. Bir

              Lice ilçesinde memurların, öğretmenlerin büyük çoğunluğu öğle yemeği için evlerine gitmezler… Çalıştıkları dairelerden, okullardan gruplar halinde çıkarak ilçedeki iki lokantaya dağılırlar.  

                Lice çarşısı, bir uzun çarşıdır… Her zaman kalabalık bir mekândır… Gelişi gidişi olan çarşı, demir parmaklıklarla ortadan ikiye bölünmüş çift

                Eşim ve çocuklarım bir yakınımızın düğününe katılmak için Mersin’e gittiler. Evde yalnız kaldım…             Aldığım ve okumaya fırsat bulamadığım onlarca kitap

Sayın Tuğgeneral Bahtiyar Aydın, sana vurulduğun günü anlatmak istiyorum… Sen, kalleşçe sıkılan bir kurşunla aramızdan ayrıldın… Ben, eşim ve dört çocuğumla iki gün bir

      Bu gün büyük vahşetin, inanılmaz vahşetin ikinci gününün şafak vaktidir… Biz hala lisedeyiz… Büyük bir endişe içinde Lice’nin bütün mahallelerinde gökyüzüne

      Bu gün 24 Ekim 1993. Pazar gününün sabahı… Vahşetin üçüncü gününde sokağa çıkma yasağı uygulanıyor… Birçok mahallede hala duman tütüyor… Yanık

    Bu gün 24 Ekim 1993. Pazar gününün öğle sonrası… Vahşetin üçüncü gününde sokağa çıkma yasağı devam ediyor…   Evler, işyerleri için için

  Sayın Tuğgeneral Bahtiyar Aydın, bu gün 25 Ekim 1993. Pazartesi gününün sabahı… Kalleşçe vurulduğunun dördüncü günü… Dört gün önce seni kaybettik… Beyinlerini öldürmek,

    Sayın Tuğgeneral Bahtiyar Aydın, bu gün 25 Ekim 1993. Pazartesi gününün öğle sonrası… Lice çarşısındayım… Vahşeti yaşayan insanların arasındayım… Her mahallede, her

    Sayın Tuğgeneral Bahtiyar Aydın, 22 Ekim 1993 Cuma günü kahpe kurşunla vurulduğun tarihtir…              22 Ekim 1993 Cuma gününden Pazartesi gününe kadar

Sayın Bahtiyar Aydın, sen 1946 yılında Giresun ili Piraziz İlçesi Nefs-i Piraziz Köyünde doğmuşsun… Başarılı bir eğitimden sonra askerlik hayatına başlamışsın… Çalışkanlığınla Diyarbakır Jandarma

  Sayın Bahtiyar Aydın, sen vurulduktan sonra basında çıkan birkaç iddiayı seninle paylaşmak istiyorum.             Yüksekova Çetesi’ni ortaya çıkaran eski Jandarma İstihbarat Astsubayı Hüseyin

                Balıkesirli din dersi öğretmeni İsmail Kiraz, genç bir meslektaşımızdı… Din dersi öğretmeni olan Niğdeli bir bayanla evlenmişti…             Lice’ye atandıklarında, PTT

                Bu gün 18 Temmuz 1994. Vakit öğle sonrası.             6 Eylül İlköğretim Okulunda müdür odasındayız… Müdür, iki öğretmen ve hizmetli

                            Lice’de, ülkemin her bölgesinden gelen öğretmenler vardı.   Çoğu yeni atanmış stajyer öğretmenlerdi. Bu genç arkadaşların bazıları bu bölgeyi yeni

                Diyarbakır Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi’nden çıktım. Şehir içi dolmuşlarla Dağkapı’ya gittim. Dağkapı’dan Lice dolmuş durağının bulunduğu Urfakapı’ya kadar yürüdüm…

              1992 yılında Afyon’dan Lice Demirçelik İlkokuluna atandım.             22 Ekim 1993 Lice olaylarında okulumuz çok zarar gördü… Eğitim öğretim yapılamayacak duruma

              Kemal Sunal’ın “Deli Kaymakam” rolünü üstlenecektim…             “Deli Müdür” olacaktım… Gücümü,  koltuğun gücünü halkın çıkarı için kullanacaktım…             Halkın aleyhine olacak davranışlara

                  Müdürlüğümün ilk haftasındayım… Odamda oturuyorum.             Müdür olduğum günden beri odamın kapısını hiç kapatmadım…             Koridorda neler oluyor, görmek istiyorum.

              Milli Eğitim Müdürlüğümün ikinci haftasındayım…             Müdür olmadan önce Yatılı İlköğretim Bölge Okulunda (YİBO), öğrencilerin perişan edildiğine dair söylentiler duymuştum.             Bu

                Milli Eğitim Müdürlüğünde odamda oturuyorum. Önümde günlük yazışmalar var…             Kapı çalındı. Bir memurumuz içeri girdi:             — Müdürüm, sizinle bir

                                                                  Lice Hükümet binası, yakılan belediye binasının hemen üstündedir. Etrafı duvarla çevrilidir… Yıllar öncesinden bahçesine ağaçlar dikilmiştir… Bu yaşlı ağaçlar, her

    Lice’de 1992 – 1997 yılları arasında görev yaptım… Lice’ye geldiğimde yaşadıklarımı, gördüklerimi, duyduklarımı yazdım. Notlar tuttum. Okuduğum gazetelerde Lice ile ilgili haberleri

                İkindi vakti Lice’nin en çok iş yapan marketlerin birinde, iki polis arkadaşla oturuyoruz…             Bu markette en çok asker, polis, öğretmen

    Lice’ye atandığımda kiralık ev bulmak zordu… Boş evler de baraka evlerdi…  Beton kiralık ev yoktu…           Şaar Mahallesinde bir baraka ev kiraladım. 

    Her halkın dini ve resmi bayramları kendileri için kutsaldır. Her halk dini ve resmi bayramını büyük bir coşku ile kutlamak için bütün

                Tarih 20 Aralık 1996.             Sabahtan beri Lice’deki bütün askeri birliklerde, polislerde ve timlerde bir hareketlilik vardı. Lice dağlarına

              Sabah, bize konuk gelen kayınpederimle daireye geldim. Öğle tatilinde Lice çarşısında beraber dolaştık…             İnsanlar, komando taburunda ikinci gününü doldurdu.

                Kimlerin korucu olarak getirildiğini merak ediyordum… Halkın arasında konuşulanlarla, gerçeği görerek karşılaştırmak için buraya çıkmıştım. Yatak, battaniye bahaneydi.              

Lice, kamuoyunda PKK’nın kalesi olarak gösterildi… Bunun için üç kere yakıldı… Diyarbakır’dan Lice’ye gelene kadar dört beş yerde arama noktaları kuruldu…  Köylerinin ve mezralarının

  Lice çarşısı sahnedir. Ertürk Yöndem mikrofonu yüzbaşıya uzatmış.  Yüzbaşı söylediklerinin televizyonda çıkacağını bilerek tane tane konuşuyor:            — Liceliler bana dilekçe ile müracaat ettiler.

                Yüzbaşı yazdığı raporda Genel Kurmaya yanlış bilgi veriyor, onları yanıltıyordu…            Ertürk Yöndem’i Lice’ye kendisi çağırmıştı…  “Teröristlerin kalesi Lice düştü” dedirten kendisiydi…

      — Oğlum, telefonla amcanı ara konuşalım. — Peki baba. Çocuk telefona doğru yürüdü. Avizeyi kaldırdı. Kulağına dayadı. Bir ses alamadı. Avizeyi

  Muhtar Sait rüşvet vermediği için dükkân yakıldı… Aradan aylar geçtikten sonra bakkallığa devam etme kararı verdi… Yapacak başka işi yoktu… Yaşı da iyice

                Güneş, korku ve kuşku dolu karanlık bir geceyi daha geride bırakarak, Lice’yi aydınlatmaya başladı. Çocuklar uyku mahmurluğu içinde önlerine kattıkları hayvanları

                Kaymakamlık bir yazıyla bütün köy ve mahalle muhtarlarını, daire amirlerini toplantıya çağırdı. Toplantı yeri, belediye toplantı salonuydu.             Toplantı günü ben,

                Kaymakam yine izine gitmişti…             Her zaman olduğu gibi yerine Yüzbaşı vekâleten bakıyordu.               Saat on sıralarında imzalatılacak evrakları alarak,

    Tansu Çiller geliyor… Güneşli bir gün, evden endişeli çıkıyorum… Lice asker kaynıyor. Lice’de bulunan binlerce asker az görülmüş, dışardan tim ve asker

                Kendi köyünde hayvan otlatan köylünün yanına askerler gitmiş…             Buraya PKK’lılar gelebilir diye otuz büyük baş hayvanına el koymuşlar…             Hayvanları

    Çalıştığım dairede gazete okuyordum. Kapı çalındı. İçeriye bir hizmetlimiz ile birlikte bir tim girdi. Hizmetli:   — Bu arkadaş sizi arıyor. Hizmetli

    Haftanın ilk günü makam odamda çalışıyorum… Diyarbakır Milli Eğitimden bizi ilgilendirsin ilgilendirmesin bir tomar yazışma göndermişler… Bizimle ilgili olanları ayıklayıp okullara göndereceğim…

    Ben göreve gelmeden önce YİBO’da öğrencileri sevmeyen, eğitim öğretimi aksatan, okulu babasının çiftliği gibi yöneten bir müdür vardı… Bölgenin insanını sevmeyen bu

    6 Eylül 1975 depreminden önce Lice’nin yerleşim alanı kuzeydeki dağların yamacıdır. Deprem, dağın yamacında yapılmış bu evleri yerle bir etmiş. İki bin

    — Kalk Kemalim, canım oğlum, bak Güneş nereye geldi. — Anne, biraz daha yatsam olmaz mı? — Kalk oğlum, kalk. Hayvanlar aç.

              Darbe, sıkıyönetim ve olağanüstü hal dönemleri hak, hukuk, adaletin rafa kaldırıldığı dönemlerdir…             Her bataklık kendine has sinekler üretir…             Darbe, sıkıyönetim

    Son günlerde Lice’de gündem “Cudi” isimli bir PKK’lının gelip teslim olması…             Hükümet konağında, kahvehanede, çarşıda, benim oturduğum sokakta bu itirafçı konuşuluyor…

    Bir korucunun cenazesinden dönüyorduk. Emniyet amiri vekili Pisbıyık Süleyman, kaymakamı, belediye başkanını, hâkimi, savcıyı, daire müdürlerini, üst rütbeli subayları ve memurları çay

                Yüzbaşı orta boylu, etine dolgun, sarışın bir subaydı. Babasının Demokrat Parti ve Adalet Partili olmasıyla övünürdü. Sakallı babasını Lice’ye getirdi…

    İnsan kendi ülkesinin başka bir iline, ilçesine veya beldesine gidince yüreğini yabancılık duygusu kaplar… Gittiğin yerde sen bir yabacısın… Gurbet kuşusun… Nelerle,

    Ben Adıyaman ili Kâhta ilçesinde doğdum, büyüdüm. Annem, babam ve dedelerim Kâhtalıdır… Lice’de sınıf öğretmenliği yaptım… Halk Eğitim Merkezi ve Akşam Sanat